Ο ΜΕΓΑΛΟΣ ΚΥΠΡΙΟΣ ΑΓΩΝΙΣΤΗΣ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ ΤΟΥ 1821 ΙΩΑΝΝΗΣ ΣΤΑΥΡΙΑΝΟΣ

Ομιλία από τον κ. Αριστο Χρυσοστόμου, Βουλευτή, Πρόεδρο της Επιτροπής Πρωτοβουλίας για την ανέγερση προτομής του ήρωα Ιωάννη Σταυριανού  στη  Λόφου

1/11/98

Εξοχότατε Πρόεδρε της  Κυπριακής Δημοκρατίας, κ. Γλαύκο  Κληρίδη,

Έλληνες και Ελληνίδες,

Μαζευτήκαμε σήμερα εδώ  να τιμήσουμε τη μνήμη  και να αποκαλύψουμε την προτομή ενός εκλεκτού τέκνου της Λεμεσού, ενός εκλεκτού τέκνου της Λόφου, του Ιωάννη Σταυριανού, του σημαντικότερου κύπριου αγωνιστή της Ελληνικής Επανάστασης. Για εφτά χρόνια από το 1822 μέχρι το 1829  έλαβε μέρος σε πολλές μάχες, διέπρεψε στις συγκρούσεις γύρω από την Ακρόπολη, είδε και καταμαρτύρησε τη δολοφονία του Γεώργιου Καραϊσκάκη, αιχμαλωτίστηκε και πέτυχε να απελευθερωθεί για να σταδιοδρομήσει στις τάξεις της ελληνικής χωροφυλακής. Εκατόν ενενήντα τέσσερα χρόνια από την γέννηση του στη Λόφου πριν δύο σχεδόν αιώνες και εκατόν έντεκα από το θάνατο του, περήφανη η γενέτειρα αποδίδει τις πρέπουσες τιμές στο μεγάλο και γενναίο τέκνο της. Γιατί ο Σταυριανός δεν ήταν μόνο ο μεγαλύτερος κύπριος αγωνιστής του '21. Είναι και ο μόνος που μας άφησε απομνημονεύματα για τη δράση και την συμμετοχή του στον αγώνα. Μέσα από τις σελίδες τους προβάλλει  το σθένος και η φιλοπατρία ενός άδολου αγωνιστή που διέθεσε τα υπάρχοντα του και διακινδύνευσε  πολλές  φορές  την ζωή του για την Ελλάδα.

Πάνω από τον ουρανό της Λόφου υπερίπτανται οι ψυχές των προγόνων  και των συγγενών του. Και πρώτου του πατέρα του Χατζησταυρινού Κάλπη, ενός από τους πρώτους κύπριους Φιλικούς, που δεν άντεξε στη θέα της λεηλατημένης από τους Τούρκους περιουσίας του τον Ιούλιο του 1821. Έμεινε  απόπληκτος μετά την επιστροφή του στην πατρίδα το 1822 μπροστά στην καταστροφή. Ανήκει και αυτός στη γενιά των εθνομαρτύρων  της Κύπρου. Ακόμη εκείνες των Τσικκίνηδων, των Κυρβελίδηδων, των Φουντουκλήδων και των Φραγκούδηδων με τους οποίους διαπλέκεται  η οικογένεια του. Και  μαζί μ΄ αυτούς προσήλθαν οι ψυχές των εκατοντάδων κυπρίων αγωνιστών για να συντιμηθούν και να συνεορτάσουν τη μεγάλη αυτή τιμή, το πρώτο μνημείο στην Κύπρο που ανηγέρθη για το κύπριο αγωνιστή  του '21. Πρωτοπόρα η Λόφου σεμνύνεται γι' αυτή την πρωτοβουλία. Είναι ακόμη μαζί τους οι ψυχές των εθνομαρτύρων του πικρού εκείνου Ιουλίου το 1821. Ο Αρχιεπίσκοπος Κυπριανός μαζί με τους συμμάρτυρες του ιεράρχες στέφει σήμερα από ψηλά με χρυσό στεφάνι την προτομή του Σταυριανού. Και προσέρχονται  σε φάλαγγες τιμητικές οι  μάρτυρες  και οι ήρωες της κυπριακής γης. Είναι όλοι αυτοί οι εθελοντές που έπεσαν στους μεγάλους ελληνικούς αγώνες. Είναι εδώ και χαιρετά από ψηλά ο ηρωϊκός δήμαρχος της Λεμεσού Χριστόδουλος Σώζος που  έπεσε πολεμώντας για την απελευθέρωση της Ηπείρου. Και μαζί του σε τιμητική παράταξη οι κύπριοι μακεδονομάχοι  και οι μαχητές των βαλκανικών πολέμων. Ακολουθούν οι εθελοντές του μακεδονικού μετώπου του 1914 και οι κύπριοι νεκροί του έπους του '40. Χαιρετά η Πίνδος το Μαχαιρά και το Τρόοδος. Και από τις κορυφές των κυπριακών βουνών προβάλλουν οι νεκροί του δικού μας αγώνα.  Μπροστά ο Αυξεντίου  με το  Μάτση και ακολουθούν ο Μούσκος, ο Λένας, ο Καραολής, Ο Δημητρίου, ο Παλληκαρίδης, όλοι που έπεσαν στο πεδίο της τιμής, που πέθαναν στα κρατητήρια, αυτοί που ανέβηκαν στην αγχόνη τραγουδώντας στην Ελλάδα.

Από τις ακτές της Κερύνειας, από τις πλαγιές του Πενταδάκτυλου και  από τα χώματα της Μεσαορίας προσέρχονται λυπημένοι, μα ποτέ νικημένοι οι  νεκροί του '74. Είναι όλοι αυτοί που κάποτε μέθυσαν με το τραγούδι του '21, όλοι αυτοί που θέλησαν την Κύπρο λεύτερη. Όλοι αυτοί  που είχαν πρότυπο αγώνα και μίμησης του αγωνιστές της Ελληνικής Επανάστασης.

Προς αυτούς ατενίσαμε το 1955, όταν σηκώσαμε ψηλά τα λάβαρα της λευτεριάς. Αυτοί με τη θυσία τους καθοδηγούσαν τα βήματα μας. Και σήμερα μέσα από την πίκρα και την οδύνη που σκόρπισαν το Πραξικόπημα, η Εισβολή και η Κατοχή, θα βρούμε το δρόμο για την  εθνική σωτηρία και επιβίωση, μνημονεύοντας και τιμώντας τους αγώνες και τις θυσίες των προγόνων. Σήμερα που οι σειρήνες του ενδοτισμού και του άκρατου ρεαλισμού μας καλούν  να αποδεκτούμε τα τετελεσμένα της εισβολής,  σήμερα που μας ζητούν να καταθέσουμε τα όπλα και να εγκαταλείψουμε κάθε αγώνα, σήμερα που οι ισχυροί της γης μας ζητούν να γίνουμε συνέταιροι στην ίδια τη γη μας με τους εισβολείς και τους προστατευόμενους τους, πρέπει να σηκώσουμε το κεφάλι ψηλά και να ατενίσουμε τις στρατιές των ηρώων μας. Ποιος αντέχει   να κοιτάξει τον Αυξεντίου και να υπογράψει την εγκατάλειψη της  Λύσης στους Τούρκους;  Ποιος μπορεί να κοιτάξει το Μάτση και να αφήσει το Δίκωμο στην Κατοχή; Ποιος μπορεί   να ανταμώσει το Γιάλλουρο και  να του πει ότι εγκατέλειψε το Ριζοκάρπασο και την Αμμόχωστο στους  νέους κατακτητές; Γι' αυτό πότισε με το αίμα  του τη Ελληνική  σημαία; Είμαστε λίγοι μα οι αγώνες δεν  κερδίζονται μόνο με την ποσότητα και τους αριθμούς. Μια χούφτα οι Έλληνες επαναστάτες του 1821 αντιμετώπισαν την οθωμανική αυτοκρατορία. Οι λιγοστοί Έλληνες φαντάροι κατανίκησαν τις ιταλικές στρατιές το 1940. Η πεινασμένη  Ελλάδα της  κατοχής αντιστάθηκε στην πάνοπλη Γερμανία. Και η κυπριακή νεολαία, με απαρχαιωμένα και λιγοστά όπλα, με το δόρυ και την ασπίδα της  ψυχής της αντιμετώπισε τους πάνοπλους στρατιώτες του Χάρτιγκ και αψήφησε  την πολεμική μηχανή  μιας αυτοκρατορίας.

Από αυτό εδώ το ιστορικό χωριό, που  το μύρωσε η φύση και το ευνόησε η ιστορία, από τη γενέτειρα του Ιωάννη Σταυριανού, που έγινε  ένας χρυσός συνδετικός κρίκος για να καταδεικνύει περίτρανα τους ακατάλυτους εθνικούς δεσμούς  που δένουν την Κύπρο με την Ελλάδα, που σφυρηλατούν  το φρόνημα και την ενιαία αίσθηση του Ελληνισμού και συμβάλουν στην θεωρητική και ιστορική στήριξη του δόγματος του ενιαίου αμυντικού χώρου, θέλουμε να διαβεβαιώσουμε πως αν χρειαστεί είμαστε πάντα έτοιμοι για τον τίμιο, τον ωραίο αγώνα για την ελευθερία. Μας προσφέρουν τώρα, διάφοροι ξένοι καλοθελητές  τα ίδια μας τα σκλαβωμένα μέρη για εκδρομή.  Μας ζητούν να ξεχάσουμε και να συμφιλιωθούμε με τους Τουρκοκύπριους. Μα δεν έχουμε τίποτε  εναντίον των Τουρκοκυπρίων. Θέλουμε και πρέπει να ζήσουμε ειρηνικά σ' αυτή την κοινή πατρίδα. Όχι όμως χωρισμένοι σε γκέτο. Όχι χωρισμένοι σε βορρά και νότο. Δεν αποδεχόμαστε τον φυλετικό  ρατσιστικό διαχωρισμό που προωθεί ο Ντεκτάς και  οι ξένοι. Ούτε τα τετελεσμένα της εισβολής, όπως μας ζητούν με διάφορους τρόπους οι κράκτες του ενδοτισμού και της ηττοπάθειας. Ντεκτάς και δήθεν επαναπροσεγγιστές εξυπηρετούν  από διαφορετικούς δρόμους την αποδοχή και την εδραίωση των τετελεσμένων. Όταν κ. Πρόεδρε, η μισή μας πατρίδα στενάζει κάτω από το πέλμα του βάρβαρου εισβολέα, όταν οι εκκλησίες μας μετατρέπονται σε τζαμιά, όταν τα ιερά μας μνημεία βεβηλώνονται, όταν ο Τούρκος κατακτητής σαν αρπακτικό όρνεο βυθίζει τα νύχια του στις σάρκες του Πενταδάκτυλου που είναι αγιασμένες με αίμα ηρώων και μαρτύρων, αποτυπώνει τα δικά του σύμβολα και προσβλητικά μας προκαλεί, το δικό μας εθνικό χρέος επιτάσσει  να χαράξουμε αγωνιστική  πορεία που θα ανατρέψει τα τετελεσμένα και τα επεκτατικά σχέδια της Τουρκίας. Το εθνικό χρέος επιτάσσει να αγωνιστούμε και να υπερασπίσουμε την ελευθερία σ' όλο το νησί μας. Δεν χαρίζουμε κανένα κομμάτι του. Ο τουρκικός στρατός κατοχής πρέπει να φύγει. Ειρηνική και δίκαιη λύση δεν σημαίνει εκχώρηση των πόλεων, των χωριών μας, των σπιτιών μας. Είναι και τα θέλουμε δικά μας. Κανένας δεν έχει δικαίωμα να εκχωρήσει τη  Μόρφου και την Κερύνεια, τη Μεσαορία και την Καρπασία. Αν κ. Πρόεδρε κάποιος χημικός κληθεί να αναλύσει τα ιερά χώματα της μαρτυρικής μας πατρίδας θα διαπιστώσει ότι το κύριο συστατικό είναι αίμα, κόκαλα και δάκρυα. Αίμα , κόκαλα και δάκρυα μαρτύρων και ηρώων, του μαρτυρικού λαού μας. Και η προάσπιση τούτης της πατρώας γης βαρύνει τη δική μας γενιά.  Η δική μας γενιά φέρει ευθύνη για την προδοσία, το πραξικόπημα, την εισβολή, την κατοχή. Και η δική μας γενιά οφείλει να ανατρέψει το αποτέλεσμα της προδοσίας.  Η δική μας γενιά έχει χρέος  την πατρίδα ουκ ελάττω παραδώσει στις επόμενες γενιές.  Αν όμως η δική μας  γενιά  σταθεί  ανήμπορη  ή δειλή μπροστά στην υπεροπλία των εισβολέων, τότε ας αφήσουμε τη λύση στην επόμενη γενιά, που μπορεί να είναι πιο γενναία από τη δική μας.  Ο Σολωμού και ο Ισαάκ έδειξαν το δρόμο  της τιμής. Και από τα ματωμένα συρματοπλέγματα της Δερύνειας και τους τάφους τους στο Παραλίμνι, βαριά ακούεται η υπόσχεση τους προς τον ήρωα Ιωάννη Σταυριανό: Οι αγώνες σου πάντα θα μας εμπνέουν. Η Ελλάδα θα ' ναι πάντα κλεισμένη στην ψυχή και την καρδιά μας. Θα αναστηθούμε μια μέρα, να σηκώσουμε τα λάβαρα  να τα υψώσουμε περήφανα στις βουνοκορφές του Πενταδάκτυλου.Και τότε θα ακουστούν νικητήριοι παιάνες στα  θέατρα της Σαλαμίνας  και των Σόλων. Ίτε παίδες Ελλήνων. Ζεις ταγματάρχη Ιωάννη  Σταυριανέ  και μας οδηγείς.