Γιάννης Ρίτσος: Ο ποιητής-αγωνιστής του Γιώργου Β. Γεωργίου Ο Ρίτσος χαρακτηριζεται συνηθως ως ποιητής της «Ρωμιοσύνης». Τίτλος, ολωσδιόλου παραστατικός, αφού υποδεικνύει την ομώνυμη ποιητική σύνθεση, που όμως ταυτόχρονα υπαινίσσεται την ευρύτητα του Ρίτσου ως ποιητή, την οικουμενική του συνείδηση, την αντίληψη ότι ανήκει και ξεκινά από τον απλό λαό.

Κύπρος

Το 1974 συνθέτει το ποίημα «Υμνος και θρήνος για την Κύπρο» σε λαϊκό δεκαπεντασύλλαβο, έργο καθάριο στα νοήματα, που συνταιριάζει τη μοίρα του δικού μας πονεμένου λαού: «Νησί πικρό, νησί γλυκό, νησί τυραγνισμένο,/ κάνω τον πόνο σου να πω και προσκυνώ και μένω […]. Κουράγιο, μικροκόρη μας, που μας εγίνεις μάνα,/ ύμνος και θρήνος της ζωής κι ανάστασης καμπάνα», Καρλόβασι Σάμου, 20. VIII.74. Αυτή δεν ήταν η πρώτη φορά που ο Ρίτσος θυμήθηκε την Κύπρο. Ηδη, το 1957 είχε γράψει το ποίημα «Αποχαιρετισμός» στη μνήμη του Γρηγόρη Αυξεντίου: «Μου χρειάζεται πριν απ’ το θάνατό μου μια ύστατη γνώση,/ η γνώση του θανάτου μου, για να μπορέσω να πεθάνω».

Εξάλλου, μες στις τόσες βραβεύσεις του, διαφεύγει της προσοχής, ακόμα και σε προσεκτικές εκδόσεις για τη ζωή και το έργο του, πως στα 1979 ανακηρύχθηκε επίτιμος δημότης Λευκωσίας, δύο χρόνια μετά που προτάθηκε για το Νόμπελ.